Dobro i bezpieczeństwo małoletnich przebywających u opiekuna dziennego Dominiki Ratajczak są priorytetem wszelkich działań podejmowanych przez opiekuna dziennego na rzecz małoletnich. Opiekun dzienny traktuje każde dziecko z szacunkiem oraz uwzględnia jego potrzeby. Realizując zadania opiekuna dziennego, działa w ramach obowiązującego prawa oraz w ramach posiadanych kompetencji. Niedopuszczalne jest, by opiekun dzienny stosował wobec małoletniego jakiekolwiek formy przemocy.
Niniejszy system ochrony małoletnich przed krzywdzeniem określa procedury interwencji, działania profilaktyczne, edukacyjne, zasady zapobiegania krzywdzeniu dzieci, a w sytuacji gdy do krzywdzenia doszło – określa zasady zmniejszenia rozmiaru jego skutków poprzez prawidłową i efektywną pomoc dziecku oraz wskazuje odpowiedzialność opiekuna dziennego za bezpieczeństwo małoletnich do niego uczęszczających.
Niniejsze Standardy ochrony małoletnich przed krzywdzeniem zostały opublikowane na stronie internetowej Opiekuna Dziennego Dominiki Ratajczak. Poszczególne grupy małoletnich w zależności od wieku są aktywnie zapoznawane z poniższymi Standardami poprzez prowadzone w trakcie zabawy działania edukacyjne i informacyjne.
§ 1.
Standardy Ochrony Małoletnich tworzą bezpieczne i przyjazne środowisko u opiekuna dziennego. Obejmują cztery obszary:
1) Politykę Ochrony Małoletnich, która określa:
a) zasady bezpiecznej rekrutacji personelu do pracy w charakterze opiekuna dziennego lub asystenta opiekuna dziennego,
b) zasady bezpiecznych relacji personel – nieletni,
c) zasady reagowania na przypadki podejrzenia, że nieletni doświadcza krzywdzenia,
d) zasady ochrony wizerunku dzieci i ich danych osobowych,
e) zasady bezpiecznego korzystania z internetu i mediów elektronicznych,
2) personel – obszar, który określa:
a) zasady rekrutacji personelu pracującego z dziećmi, w tym obowiązek uzyskiwania danych z Rejestru Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym o każdym członku personelu oraz, gdy jest to dozwolone przepisami obowiązującego prawa, informacji z Krajowego Rejestru Karnego, a kiedy prawo na to nie zezwala, uzyskiwania oświadczenia personelu dotyczącego niekaralności lub braku toczących się postępowań karnych lub dyscyplinarnych za przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności oraz przestępstwa z użyciem przemocy na szkodę małoletniego,
b) zasady bezpiecznych relacji personelu z małoletnimi, wskazujące, jakie zachowania w miejscu pracy opiekuna dziennego są niedozwolone, a jakie pożądane w kontakcie z dzieckiem,
c) zasady zapewniania pracownikom podstawowej wiedzy na temat ochrony małoletnich przed krzywdzeniem oraz udzielania pomocy dzieciom w sytuacjach zagrożenia, w zakresie:
• rozpoznawania symptomów krzywdzenia dzieci,
• procedur interwencji w przypadku podejrzeń krzywdzenia,
• odpowiedzialności prawnej opiekuna dziennego i zatrudnionych przez niego pracowników, zobowiązanych do podejmowania interwencji,
d) zasady przygotowania opiekuna dziennego i zatrudnionych przez niego pracowników (osób pracujących z dziećmi i ich rodzicami/opiekunami) do edukowania:
• dzieci na temat ochrony przed przemocą i wykorzystywaniem,
• rodziców/opiekunów dzieci na temat wychowania dzieci bez przemocy
oraz chronienia ich przed przemocą i wykorzystywaniem,
e) zasady dysponowania materiałami edukacyjnymi dla dzieci, dla rodziców oraz aktywnego ich wykorzystania,
3) procedury – określają działania, jakie należy podjąć w sytuacji krzywdzenia małoletniego lub zagrożenia jego bezpieczeństwa ze strony opiekuna dziennego i zatrudnionych przez niego pracowników, członków rodziny, rówieśników i osób obcych:
− zasady dysponowania przez opiekuna dziennego danymi kontaktowymi lokalnych instytucji i organizacji, które zajmują się interwencją i pomocą w sytuacjach krzywdzenia dzieci (policja, sąd rodzinny, centrum interwencji kryzysowej, ośrodek pomocy społecznej, placówki ochrony zdrowia), oraz zapewnienia do nich dostępu wszystkim pracownikom,
− zasady eksponowania informacji dla dzieci na temat możliwości uzyskania pomocy w trudnej sytuacji,
4) monitoring – obszar, który określa:
a) zasady weryfikacji przyjętej polityki ochrony małoletnich przed krzywdzeniem – przynajmniej raz w roku, ze szczególnym uwzględnieniem analizy sytuacji związanych z wystąpieniem zagrożenia bezpieczeństwa dzieci,
b) zasady organizowania przez opiekuna dziennego konsultacji z dziećmi i ich rodzicami/opiekuna.
§ 2.
1. Dziecko/małoletni – to każda osoba do ukończenia 18. roku życia.
2. Krzywdzenie małoletniego – popełnienie czynu zabronionego lub czynu karalnego na szkodę dziecka, lub zagrożenie dobra dziecka, w tym jego zaniedbanie.
3. Personel – opiekun dzienny oraz każdy zatrudniony przez niego pracownik bez względu na formę zatrudnienia, w tym współpracownik, stażysta, wolontariusz lub inna osoba, która z racji pełnionej funkcji lub zadań ma (nawet potencjalny) kontakt z dziećmi.
4. Opiekun dziecka – osoba uprawniona do reprezentowania dziecka, w szczególności jego rodzic lub opiekun prawny, a także rodzic zastępczy.
5. Instytucja – każda instytucja świadcząca usługi dzieciom lub działająca na rzecz dzieci.
6. Zgoda rodzica dziecka oznacza zgodę co najmniej jednego z rodziców dziecka. Jednak w przypadku braku porozumienia między rodzicami dziecka konieczne jest poinformowanie rodziców o konieczności rozstrzygnięcia sprawy przez sąd rodzinny.
7. Dane osobowe dziecka to wszelkie informacje umożliwiające identyfikację małoletniego.
§ 3.
1. Rekrutacja pracowników opiekuna dziennego odbywa się zgodnie z zasadami bezpiecznej rekrutacji personelu. Zasady Rekrutacji stanowią Załącznik nr 1 do niniejszych Standardów.
2. Opiekun dzienny oraz zatrudnieni przez niego pracownicy znają i stosują zasady bezpiecznych relacji personel – małoletni i małoletni – małoletni ustalone w placówce. Zasady stanowią Załącznik nr 2 do niniejszych Standardów.
3. Opiekun dzienny oraz zatrudnieni przez niego pracownicy posiadają wiedzę na temat czynników ryzyka i symptomów krzywdzenia małoletnich i zwracają na nie uwagę w ramach wykonywanych obowiązków.
4. Opiekun dzienny oraz zatrudnieni przez niego pracownicy monitorują sytuację i dobrostan małoletniego uczęszczającego do placówki.
5. W przypadku zidentyfikowania czynników ryzyka opiekun dzienny podejmuje rozmowę z rodzicami, przekazując informacje na temat dostępnej oferty wsparcia i motywując ich do szukania dla siebie pomocy.
§ 4.
W przypadku podjęcia przez opiekuna dziennego lub zatrudnionego przez niego pracownika podejrzenia, że dziecko jest krzywdzone, opiekun dzienny wzywa opiekunów dziecka, którego krzywdzenie podejrzewa i informuje ich o podejrzeniu.
1. Opiekun dzienny sporządza opis sytuacji rodzinnej dziecka oraz u opiekuna dziennego na podstawie rozmów z małoletnim, zatrudnionymi przez opiekuna dziennego pracownikami oraz z rodzicami i opracowuje plan pomocy małoletniemu.
2. Plan pomocy małoletniemu powinien zawierać wskazania dotyczące:
a) podjęcia przez opiekuna dziennego działań w celu zapewnienia dziecku
bezpieczeństwa, w tym zgłoszenie podejrzenia krzywdzenia do odpowiedniej instytucji,
b) wsparcia, jakie zaoferuje dziecku opiekun dzienny,
c) skierowania dziecka do specjalistycznej placówki pomocy, jeżeli istnieje taka potrzeba.
§ 5.
1. W bardziej skomplikowanych przypadkach (dotyczących np. wykorzystywania seksualnego lub znęcania się fizycznego i psychicznego o dużym nasileniu), opiekun dzienny wzywa rodziców/opiekunów dziecka na spotkanie wyjaśniające, podczas którego może zaproponować zdiagnozowanie zgłaszanego podejrzenia w zewnętrznej, bezstronnej instytucji. Ze spotkania sporządza się protokół.
2. Opiekun dzienny informuje rodziców/opiekunów o obowiązku opiekuna dziennego – jako instytucji – zgłoszenia podejrzenia krzywdzenia małoletniego do odpowiedniej instytucji (prokuratura/policja lub sąd rodzinny, ośrodek pomocy społecznej bądź rozpoczęcia procedury „Niebieskiej Karty” – w zależności od zdiagnozowanego typu krzywdzenia i skorelowanej z nim interwencji).
3. Po poinformowaniu rodziców/opiekunów małoletniego – zgodnie z punktem poprzedzającym – opiekun dzienny składa zawiadomienie o podejrzeniu przestępstwa do prokuratury/policji lub wniosek o wgląd w sytuację rodziny do sądu rejonowego, wydziału rodzinnego i nieletnich, ośrodka pomocy społecznej lub tworzy formularz „Niebieska Karta – A”. Wzór wniosków stanowi załącznik nr 10 i 11 do niniejszej Standardów.
4. Dalszy tok postępowania leży w kompetencjach instytucji wskazanych w punkcie 2.
5. W przypadku gdy podejrzenie krzywdzenia zgłosili rodzice/opiekunowie małoletniego, a podejrzenie to nie zostało potwierdzone – opiekun dzienny informuje o tym fakcie rodziców/ opiekunów dziecka na piśmie.
§ 6.
1. Z przebiegu interwencji sporządza się kartę interwencji, której wzór stanowi Załącznik nr 3 do niniejszych Standardów. Kartę tę załącza się do dokumentacji dziecka u opiekuna dziennego.
2. Opiekun dzienny oraz wszyscy zatrudnieni przez niego pracownicy i inne osoby, które w związku z wykonywaniem obowiązków służbowych podjęły informację o krzywdzeniu małoletniego lub informacje z tym związane, są zobowiązani do zachowania tych informacji w tajemnicy, wyłączając informacje przekazywane uprawnionym instytucjom w ramach działań interwencyjnych.
1. Opiekun dzienny, uznając prawo nieletniego do prywatności i ochrony dóbr osobistych, zapewnia ochronę wizerunku małoletniego oraz zapewnia najwyższe standardy ochrony danych osobowych małoletnich zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa.
2. Wytyczne dotyczące zasad ochrony wizerunku dziecka i danych osobowych stanowią Załącznik nr 4 do niniejszych Standardów.
§ 7.
1. Opiekunowi dziennemu oraz zatrudnionym przez niego pracownikom nie wolno umożliwiać przedstawicielom mediów utrwalania wizerunku dziecka (filmowanie, fotografowanie, nagrywanie głosu dziecka) bez pisemnej zgody rodzica lub opiekuna prawnego małoletniego.
2. W celu uzyskania zgody, o której mowa w punkcie 1, opiekun dzienny może skontaktować się z opiekunem dziecka, by uzyskać zgodę na nieodpłatne wykorzystanie zarejestrowanego wizerunku dziecka i określić, w jakim kontekście będzie wykorzystywany (niniejsza zgoda obejmuje wszelkie formy publikacji, w szczególności plakaty reklamowe, ulotki, drukowane materiały promocyjne, reklamę w gazetach i czasopismach oraz w internecie itp.), lub ustalić procedurę uzyskania zgody. Niedopuszczalne jest podanie przedstawicielowi mediów danych kontaktowych do rodzica/opiekuna dziecka – bez wiedzy i zgody tego opiekuna.
§ 8.
1. Upublicznienie przez opiekuna dziennego lub zatrudnionych przez niego pracowników wizerunku dziecka utrwalonego w jakiejkolwiek formie (fotografia, nagranie audio-wideo), wymaga pisemnej zgody rodzica lub opiekuna prawnego małoletniego.
§ 9.
1. U opiekuna dziennego małoletni nie mają dostępu do internetu.
§ 10.
1. Opiekun dzienny jest odpowiedzialny za monitorowanie realizacji Standardów, za reagowanie na naruszenia Standardów, prowadzenie rejestru zgłoszeń oraz wprowadzanie zmian w Standardach, gdy są one konieczne. Zmiany są ogłaszane zatrudnionym przez opiekuna dziennego pracownikom, dzieciom i ich rodzicom/ opiekunom.
§ 11.
1. Niniejsze Standardy Ochrony Małoletnich przed krzywdzeniem wchodzą w życie z dniem ogłoszenia.
2. Ogłoszenie następuje w sposób dostępny dla pracowników, dzieci i ich rodziców/opiekunów, w szczególności poprzez wywieszenie na tablicy ogłoszeń lub w innym widocznym miejscu w siedzibie opiekuna dziennego oraz poprzez zamieszczenie na stronie internetowej opiekuna dziennego.
